Zarząd Stowarzyszenia Środowisko Borowiczan – Sybiraków, dla zachowania pamięci o wywózkach żołnierzy Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, Narodowych Sił Zbrojnych i innych formacji niepodległościowych do łagrów NKWD w rejonie Borowicz i Swierdłowska, organizuje każdego roku w Lublinie ogólnopolskie uroczystości oddania hołdu ofiarom represji. W bieżącym roku uroczystości odbywały się w dniu 22 października. Zostały wyróżnione przez pana Lecha Sprawkę Patronatem Honorowym Wojewody Lubelskiego. Współorganizatorami przedsięwzięcia byli: Prezydent Miasta Lublin p. Krzysztof Żuk i Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. S. Konarskiego w Lublinie p. Iwona Pańpuch.
Przebieg wydarzeń.
I. O godz. 10.30 na Skwerze Borowiczan, przy pomniku DLA PAMIĘCI ...KU PRZESTRODZE, według ceremoniału wojskowego, odbyła się uroczystość patriotyczna z apelem pamięci i salwą honorową. Zostały złożone wieńce i zapalono znicze.
Uroczystość rozpoczął hymn Rzeczypospolitej Polskiej odegrany przez orkiestrę wojskową. Ceremonię prowadził przedstawiciel Prezydenta Miasta Lublin p. Zdzisław Niedbała, który w imieniu współorganizatorów powitał zgromadzonych. Historyczne tło uroczystości przedstawiła prezes Stowarzyszenia Środowisko Borowiczan – Sybiraków p. Dorota Adach. Następnie głos zabrali: poseł na Sejm RP pan Sylwester Tułajew, pan Marcin Jakóbczyk doradca MEiN, który odczytał list od ministra edukacji i nauki prof. dr. hab. Przemysława Czarnka. W imieniu młodzieży głos zabrał marszałek Wojewódzkiego Parlamentu Dzieci i Młodzieży, student KUL – p. Michał Bogusław.
- Apel pamięci wraz z salwą honorową przeprowadziła 2. Lubelska Brygada Obrony Terytorialnej im. mjr. H. Dekutowskiego ps. „Zapora”, apel pamięci odczytał kpt. Kamil Chrzan.
- Delegacje złożyły wieńce i zapaliły znicze.
- Uroczystość przy pomniku DLA PAMIĘCI … KU PRZESTRODZE zakończyła się odegraniem przez orkiestrę wojskową melodii „Śpij kolego”.
II. Zgodnie z planem uczestnicy udali się autobusem MPK przed siedzibę Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Kunickiego116, gdzie zostały złożone wiązanki i zapalone znicze przy upamiętnieniu żołnierzy Armii Krajowej - ofiar łagrów NKWD w rej. Borowicz i Swierdłowska, ufundowanym w 2009 r., o czym przypomniała dyrektor szkoły p. Iwona Pańpuch.
III. O godz. 12.00 w kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego przy ul. Kunickiego 128 została odprawiona msza św. w intencji zmarłych i żyjących więźniów łagrów NKWD w rejonie Borowicz i Swierdłowska oraz ich rodzin. Mszy św. przewodniczył i homilię wygłosił proboszcz parafii – ks. dr Waldemar Sądecki.
Po mszy świętej uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. S. Konarskiego pod kierunkiem nauczycielki p. Aleksandry Maziarz - Wysockiej oddali hołd Zamęczonym Borowiczanom prezentując wzruszający występ artystyczny.
Wydarzenia upamiętniające żołnierzy AK BCh, NSZ – ofiary łagrów NKWD zaszczycili obecnością zaproszeni goście: poseł na Sejm RP – pan Sylwester Tułajew, doradca MEiN - pan Marcin Jakóbczyk, przedstawiciel Wojewody Lubelskiego – p. Waldemar Podsiadły, przedstawiciel Marszałka Województwa Lubelskiego – p. Bogdan Kawałko wraz z p. Pauliną Rusinek, przedstawiciel Prezydenta Miasta Lublin - sekretarz miasta p. Andrzej Wojewódzki wraz z ekspertem - p. Anną Augustyniak, lubelski wicekurator oświaty p. Eugeniusz Pelak wraz z wiz. p. Eugeniuszem Rybickim, przedstawiciele LITPOLUKRBRIG - płk Grzegorz Nitkiewicz i kpt. Leymanov Skrebe, przedstawiciel Dowódcy 19. Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej im. gen. dyw. F. Kleeberga – płk Marek Krzemiński, przedstawiciele Dowódcy 2. Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr. H. Dekutowskiego ps. „Zapora” - mjr Aleksander Falsztyński i mjr Przemysław Kędziora, kierownik Klubu 19. Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej – płk Andrzej Ptasiński, wicedyrektor Muzeum Narodowego w Lublinie - p. Barbara Oratowska, przedstawiciel Dyrektora Oddziału IPN w Lublinie - p. Leszek Czarnecki, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. S. Konarskiego – p. Iwona Pańpuch, dyrektor 27. LO im. Zesłańców Sybiru - p. Urszula Łapińska - Łubniewska, proboszcz parafii pw. Najświętszego Serca Jezusowego – ks. dr Waldemar Sądecki, prezes Lubelskiego Oddziału Związku Sybiraków – p. Janusz Pawłowski, prezes Związku Piłsudczyków RP Okręg Ziemia Lubelska - gen. bryg. Stanisław Olszewski.
Ponadto w uroczystości udział wzięli przedstawiciele Środowiska Borowiczan – Sybiraków, kombatanci, młodzież szkolna i mieszkańcy Lublina.
Poczty sztandarowe wystawili: 2. Lubelska Brygada Obrony Terytorialnej im. mjr. H. Dekutowskiego ps. „Zapora,” Stowarzyszenie Środowisko Borowiczan – Sybiraków, Związek Sybiraków Oddział w Lublinie, Związek Piłsudczyków RP Okręg Ziemia Lubelska, 27. Liceum Ogólnokształcące im. Zesłańców Sybiru w Lublinie, Szkoła Podstawowa nr 1 im. ks. S. Konarskiego w Lublinie.
Uroczystości oraz wydarzenia historyczne związane z wywózką żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego do łagrów NKWD były przedstawiane kilkakrotnie w TVP3 oraz w relacjach radiowych.
Tekst: Dorota Adach
Zdjęcia : Magdalena Szymaszek – Naumiuk i Dorota Adach