17 września 2021 r., w Dniu Sybiraka, na zaproszenie Prezydenta Miasta Białegostoku, delegacja lubelska uczestniczyła w wydarzeniach związanych z otwarciem Muzeum Pamięci Sybiru. Wyjazd zorganizowało Stowarzyszenie Środowisko Borowiczan – Sybiraków, a udział wzięli przedstawiciele Związku Sybiraków, XXVII Liceum im. Zesłańców Sybiru – Lubelskiego Stowarzyszenia Pamięci Ofiar Sybiru, młodzież SP nr 1 im. ks. S. Konarskiego w Lublinie oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Środowisko Borowiczan – Sybiraków.

Uroczystość otwarcia Muzeum, z udziałem najwyższych władz państwowych, wymagała spełnienia wysokich standardów bezpieczeństwa i była dla uczestników dość kłopotliwa. Nie mogliśmy m.in. usiąść razem z uwagi na wyznaczone różne sektory. Wszyscy uczestnicy mogli się jednak czuć bardzo serdecznie zaopiekowani. Zadbano o niezwykle podniosłą atmosferę. Wystąpienia gości były merytoryczne. Szczególną uwagę przyciągnęły wystąpienia obecnego i byłego Prezydenta RP, gospodarzy uroczystości oraz wystąpienie Sybiraczki pani prof. Elżbiety Sułkowej i pani Marty Herling- Grudzińskiej córki Sybiraka, pisarza Gustawa Herlinga - Grudzińskiego, autora ”Innego Świata”. Silne emocje wywołało uruchomienie przez prezydenta Białegostoku i Sybiraczki Henryki Pagniello „dzwonu braci Józefa i Bronisława Piłsudskich”. Dźwięk dzwonu będzie każdego roku przypominał o tragicznych losach zesłańców na Sybir od XVI do XX wieku.

Architektura gmachu Muzeum i jej różnorodność robi wrażenie. Rozmach i nowoczesność łączy się z historią wkomponowanych w całość przedwojennych magazynów wojskowych przylegających do bocznicy kolejowej dawnego Dworca Poleskiego. Ciekawy i obszerny sposób ekspozycji wymaga zarezerwowania kilku godzin na zwiedzanie. Uczestnicy mogli zapoznać się z ekspozycją w ciągu 1.5 godz. Była to zaledwie inspiracja do samodzielnego obejrzenia wszystkich interesujących daną osobę aspektów tego bardzo szerokiego tematu.

Nasza delegacja wraz ze sztandarem Środowiska Borowiczan – Sybiraków i wiązanką kwiatów oddała hołd Zamęczonym przy Pomniku – Grobie Nieznanego Sybiraka oraz tablicy upamiętniającej żołnierzy AK – ofiary łagrów NKWD. Pod koniec dnia udaliśmy się na pokaz multimedialny na frontonie gmachu Muzeum. Cały dzień wypełniony był ponadto spotkaniami z Sybirakami, którzy dzielili się doświadczeniami i trudnymi wspomnieniami z „nieludzkiej ziemi”. Ważne jest, aby ten przekaz został utrwalony i stał się ważnym elementem historii współczesnej, nie tylko polskiej.

Drugi dzień pobytu był kontynuacją spotkań z Sybirakami oraz spotkań z grupami rekonstrukcyjnymi. Deszczowa pogoda nieco ograniczyła możliwości wykorzystania oferty organizatorów.
W drodze powrotnej”rzut oka” na gościnny Białystok.

Tekst:Dorota Adach
Zdjęcia: Dorota Adach i Stefan Wrembel

Wyjazd został sfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności, priorytet 5. Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich.